สำนวน ไม่ตายก็คางเหลือง ใช้ในการเปรียบเปรยถึง อาการป่วยหรือบาดเจ็บมาก จนแทบจะเสียชีวิต อาจจะเกิดจากอุบัติเหตุ โรคติดต่อ หรือโดนทำร้ายก็ได้ แต่ยังไม่ตาย
ที่มาของสำนวน ไม่ตายก็คางเหลือง นั้นเกิดจากในสมัยโบราณนั้น การรักษาคนที่ได้รับบาดเจ็บรุนแรงนั้นจะมีการใช้สมุนไพรในการรักษา โดยเมื่อเกิดแผลฟกช้ำนั้นจะนิยมใช้ไพล ฝนกับน้ำทาแก้ฟกช้ำ โดยตัวไพลเองเมื่อนำมาฝนกับน้ำนั้นจะทำให้มีสีเหลือง พอนำมาทาที่คางก็จะทำให้มีสีเหลือง ซึ่งคนที่มีไพลทาที่คางนี่ แสดงว่าบาดเจ็บมาก หรือมีอาการไม่สู้ดีเท่าไหร่นักนั่นเอง
ไม่ หมายถึง ว. มิ, คำปฏิเสธความหมายของคำที่อยู่ถัดไป เช่น ไม่กิน ไม่ดี, ถ้าอยู่ท้ายคำ ต้องมีคำ หา อยู่หน้า เช่น หากินไม่.
- ตาย หมายถึง (๑) ก. สิ้นใจ, สิ้นชีวิต, ไม่เป็นอยู่ต่อไป, สิ้นสภาพของการมีชีวิต, เช่น สภาวะสมองตาย
- ก็ หมายถึง สัน. แล้ว, จึง, ย่อม, เช่น พอหันหน้ามาก็พบเขา ทำดีก็ได้ดี.
- คาง หมายถึง น. ส่วนหน้าสุดของขากรรไกร อยู่ใต้ปาก, ราชาศัพท์ว่า พระหนุ.
- เหลือง หมายถึง [เหฺลือง] ว. สีอย่างสีรงทองหรือขมิ้น.
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน คางเหลือง หรือ ไม่ตายก็คางเหลือง ในประโยค
1. "ไม่ตายก็คางเหลือง" คางเหลืองหมายความว่า บาดเจ็บปางตาย รู้ไหมคะว่าทำไมจึงเรียกว่าคางเหลือง2. งานนี้เขาโดนคู่แข่งทางธุรกิจถล่มเสียยับถึงขั้นไม่ตายก็คางเหลือง
3. พ่อเขาบอกว่าอาการเขาตอนนี้ไม่ตายก็คางเหลืองกันเลยทีเดียว
4. เคยสงสัยมั้ยคะว่าทำไมคำว่าคางเหลืองจึงใช้หมายถึงว่า อาการบาดเจ็บหนักหนาสาหัส และ หมายถึง ย่ำแย่ หรือ เกือบตาย
5. เป็นการตีที่หวังผลถึงตาย ไม่ตายก็คางเหลือง. ก่อนจะขับมอเตอร์ไซค์หลบหนีไปอย่างลอยนวล ทิ้งเหยื่อนอนจมบาดแผลและร่องรอยถูกทำร้าย.
6. ในช่วงนี้ผมนึกไม่ออกว่าระหว่างผู้ว่าการการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย คุณทักษิณ ชินวัตร และ พลตำรวจเอกโกวิท ... ช่วยตะลุมบอนเป็นพัลวัน คราวนี้ไม่ตายก็คางเหลืองละครับ.
7. ส่วนมากจะไปแย้งงานของใจทำ เมื่อแย้งไปทำแล้วก็เหนื่ยล้ามากหล่ะสิ ไม่ตายก็คางเหลือง
8. “ไม่ตายหรอกน่ารักขนาดนี้ใครจะปล่อยให้ตายกัน” “แต่โดนจับตรึงบนเตียงทุกวนแบบนี้ก็คางเหลืองเหมือนกันนะคะ คุณสามี” พูดประชดในทนที ..
9. ล้อรถยากที่จะหลุดไปก่อเหตุ แต่บนทางที่รถแล่นเร็วได้ ไม่ว่าในเมือง หรือนอกเมือง ควรมองหน้ามองหลัง ระวังไว้บ้างก็ดี โดนอัด ไม่ตายก็คางเหลือง
10. คางเหลือง(อาการหนัก, สาหัส) เช่น รถชนกันเมื่อเช้าน่ากลัวมาก คิดว่าคนขับไม่ตายก็คงคางเหลืองแน่ๆ
11. ผมว่าไม่ตายก็คางเหลืองทั้งคนทั้งแผ่นดินไทย. ครับ...การบริหารประเทศ บริหารเศรษฐกิจด้วยวิธีการที่คุณยิ่งลักษณ์ ภาคภูมิใจนั้นมันซ่อนด้วยปัญหาระยะยาว
12. โกยได้ก็รีบโกย แต่ใช้ได้เฉพาะตำรวจใหญ่บางคนเท่านั้นหาใช่ตำรวจเล็กๆ ไม่! ... นั่นก็คือศาลสถิตยุติธรรม ซึ่งกว่าจะไปถึงขั้นนั้นได้ไม่ตายก็คางเหลืองเสียแล้ว
13. ขับรถพุ่งชนเสาไฟฟ้า งานนี้ไม่ตายก็คางเหลือง”.
14. ไม่ตายก็คางเหลือง! หนุ่มนึกคึกกระโดดพุ่งหลาวลงน้ำจากที่สูง แต่งานนี้กะระยะพลาดไปไม่น้อย เห็นตอนถึงพื้นแล้วเสียวยันไส้!(คลิป)
15. ช้าหน่อยแล้วถึงปลายทางดีกว่านะ เร็วขนาดนี้ ล้มมาถึงไม่ตาย ก็คางเหลือง.
16. ไม่ตายก็คางเหลือง. แต่ที่ถูกน็อกเอาต์สอยร่วงนอนเห็นดาว ได้แก่ความล้มเหลวที่เห็นตั้งแต่วันแรกของนโยบาย “ชั่งไข่ขาย” ซึ่งมีเสียงวิจารณ์เซ็งแซ่ตามมามากมาย.
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔
