สำนวนตัดหางปล่อยวัดนั้น หมายถึงการขอตัดขาดไม่ขอเกี่ยวข้องอะไรด้วยอีกต่อไป นับตั้งแต่บัดนี้สำนวนนี้ใช้ในการประชดประชันถึงการที่จะไม่ขอยุ่งเกี่ยวด้วยกับบุคคลดังกล่าว โดยการตัดหางปล่อยวัด เหมือนกับการตัดขาด ไม่ขอเกี่ยวข้อง ไม่สนใจอะไรอีกต่อไป
สำหรับที่มาของสำนวนตัดหางปล่อยวัดนั้น ว่ากันว่าในสมัยกรุงศรีอยุธยานั้นมีกฏมณฑลเทียรบาลอยู่ว่า หากมีเหตุที่เหล่าข้าไทหรือพวกราชบริพารทะเลาะเบาะแว้งกันแต่เพียงเหตุเล็กน้อย จนไปถึงเหตุถึงขั้นทะเลาะตบตีหรือมีหญิงแท้งลูกแล้ว ตามกฏนั้นจะต้องเอาไก่ไปปล่อยเสียนอกพระนครเพื่อเป็นการปล่อยเสนียดจัญไรจากพระนคร ดังความว่า
"อนึ่ง วิวาทตบตีฟันแทงกันให้โลหิตตกในพระราชวังก็ดี และหญิงสาวใช้ทาษไทยผู้ใดคลอดลูกแท้งลูกในพระราชวังก็ดี ท่านให้มันพลีวัง ให้ตั้งโรงพิธีที่ ๔ ประตู ไก่ประตูละคู่ นิมนต์พระมาสวดพระพุทธมนต์ ๓ วัน ให้หาชีพ่อพราหมณ์ซึ่งพลีกรรมมากระทำบวงสรวงตามธรรมเนียม ครั้นเสร็จพิธีแล้ว จงให้เอาไก่นั้นไปปล่อยเสียนอกเมือง ให้พาเสนียดจัญไรไปให้พ้นพระนคร"
ด้วยเหตุนี้ การปล่อยไก่ในสมัยก่อนจึงถือว่าเป็นการปล่อยเคราะห์ปล่อยโศกอย่างหนึ่ง และด้วยเหตุนี้ก็เลยมีธรรมเนียมการปล่อยไก่เพื่อปล่อยทุกข์ในหมู่ประชาชนด้วยเหมือนกัน ดังมีปรากฏหลักฐานที่เป็นคำประกาศในสมัยรัชกาลที่ ๔ ว่า
" เมื่อคนที่มีศรัทธาฤๅคนถือการเสียเคราะห์ เอาไก่ไปปล่อยวัดไม่ขาด"
ดังนั้นการจะเอาไก่ไปปล่อยวัด จะต้องเล็มขนปลายหางหรือตัดขนหางออกซักหน่อย เพื่อเป็นการแสดงให้คนทั่วไปได้เห็นว่าไอ้ไก่หางกุดตัวนี้คือ "ไก่ลอยเคราะห์" อย่าได้ไปจับกินสุ่มสี่สุ่มห้านั่นเอง.
ตัวอย่างการใช้สำนวน ตัดหางปล่อยวัด ในรูปประโยคตัวอย่าง
1. เด็กคนนี้ถูกพ่อแม่ตัดหางปล่อยวัดเพราะประพฤติตัวเกกมะเหรกเกเรไม่เชื่อฟังคำสั่งสอนของผู้ใหญ่.2. เขาโกรธที่ลูกสาวไม่เชื่อฟัง ยังดึงดันที่จะคบกับผู้ชายคนนั้น จนคนเป็นพ่อถึงกับประกาศว่าตัดหางปล่อยวัด
3. ดาราคนนี้เงียบหายไปนาน ไม่มีผลงานให้เห็นคงถูกตัดหางปล่อยวัดไปแล้ว เพราะทำตัวหยิ่งยโส แถมยังไปมีเรื่องกับนักข่าวอีก
4. หลายคนคงคุ้นเคยดีกับสำนวนนี้ ตัดหางปล่อยวัด ซึ่งมีความหมายคือการ ตัดขาด ไม่นับญาติ ไม่ขอเกี่ยวข้องอีกต่อไป
5. พี่-แม่ 'ปราโมทย์' ตัดหางปล่อยวัด สร้างแต่เรื่อง หลัง ฉุด นศ.สาว ล่าสุดเจอพรากผู้เยาว์อีกคดี ครอบครัวเหยื่อให้ไปคุยเรื่องแต่งงาน แต่กลับหนี ตำรวจกำลังเร่งล่าตัว.
6. 'บิ๊กป้อม'ปัดตัดหางปล่อยวัด'ปารีณา'ปมที่ดิน สส.ปารีณา ไกรคุปต์ ส.ส.ราชบุรี พรรคพลังประชารัฐ (พปชร.)ถือเป็นการตัดหางปล่อยวัดหรือไม่ ว่า ไม่ได้พูดอย่างนั้น แต่ตนบอกว่าหากผิดก็ว่ากันไปตามกฎหมาย.
7. สอบตก วอนพรรคการเมืองอย่าตัดหางปล่อยวัด ถีบหัวส่ง ... ระบบนี้ กติกานี้ พรรคการเมืองต้องดูแลผู้สมัครตลอดไป อย่าตัดหางปล่อยวัด อย่าทอดทิ้งผู้สมัคร ส.ส.
8. “เพลงขวัญ” ไม่ได้วีน เคลียร์ดราม่า โดนด่าการแสดงแย่ระวังถูกตัดหางปล่อยวัด. ยกให้เป็นดาวรุ่งพุ่งแรงของทางช่องวัน 31 เธอคือนางเอกสาวตาคม “เพลงขวัญ ...
9. ตัดหางปล่อยวัด สำนวนที่มาจากหางไก่ไม่ใช่หางสุนัข ตัดหางปล่อยวัด ... ตัดหางปล่อยวัด เป็นสำนวนหมายถึง ตัดขาดไม่เกี่ยวข้อง ไม่เอาเป็นธุระอีกต่อไป
10. ประจักษ์ชัย ไหทองคำ เตรียมยื่นฟ้อง อาม ชุติมา เหตุผิดสัญญา เบี้ยวคิว ประจักษ์ชัย ไหทองคำ ลั่น อาม ชุติมา ถูกค่ายตัดหางปล่อยวัด ไม่มีใครคบ หยิ่งยโส.
11. Sony ตัดหางปล่อยวัด Xperia PLAY ออกจากรายชื่อรุ่นที่จะอัพเกรดเป็น Android 4.0 ICS - อัพเดทข่าวเทคโนโลยี ไม่พลาดทุกเรื่องสำคัญด้านไอที.
อ้างอิง พจนานุกรม
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔