ไม้นอกกอ หมายถึงอะไร? สำนวน สุภาษิตไทยที่กล่าวว่า ไม้นอกกอ หมายถึง (สำ) น. คนที่ประพฤตินอกแบบแผนของวงศ์ตระกูล (มักใช้ในทางไม่ดี). อ้างอิงจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔
สำนวน ไม้นอกกอ ใช้ในการเปรียบเปรยถึง คนที่ประพฤตินอกแบบแผนของวงศ์ตระกูล มักใช้ในการกล่าวถึงในทางที่ไม่ดี ไม่เหมาะ ในเชิงลบ
ที่มาของสำนวน ไม้นอกกอ มาจากการเปรียบเทียบไม้ไผ่ที่งอกออกนอกกอ จากไผ่ลำอื่น ๆ ไม่อยู่ในกอเดียวกัน หรือใกล้ชิดกันกับลำอื่น ๆ ซึ่งดูแปลกแยกออกมา ดังนั้นจึงได้มีการนำเอามาเปรียบเทียบกับคนที่ที่ประพฤตินอกแบบแผนของวงศ์ตระกูล ในทางไม่ดี ทำให้วงศ์ตระกูล เสื่อมเสียว่าเป็น “ไม้นอกกอ”
- ไม้ หมายถึง (๑) น. คำรวมเรียกพืชทั่วไป โดยปรกติมีราก ลำต้น กิ่ง ก้าน และใบ, เรียกเนื้อของต้นไม้ที่ใช้ทำสิ่งของต่าง ๆ มีลักษณะเป็นท่อน แผ่น หรือดุ้น เป็นต้น, คำประกอบหน้าสิ่งของบางอย่างที่มีลักษณะยาวซึ่งทำด้วยไม้หรือเดิมทำด้วยไม้ เช่น ไม้กวาด ไม้พาย ไม้เท้า ไม้จิ้มฟัน, คำนำหน้าบอกประเภทต้นไม้ เช่น ไม้ยาง ไม้ดำ ไม้แดง, ท่ารำและท่าตีกระบี่กระบองท่าหนึ่ง ๆ เรียกว่า ไม้หนึ่ง ๆ, โดยปริยายหมายความว่า ท่าที เช่น เขาจะมาไม้ไหน, ลักษณนามเรียกของเช่นปลาย่างที่เสียบไม้เรียงเป็นตับว่า ปลาไม้หนึ่ง ปลา ๒ ไม้, เรียกผ้าที่ม้วนโดยมีไม้อยู่ข้างใน ว่า ผ้าไม้หนึ่ง ผ้า ๒ ไม้
- นอก หมายถึง (๒) ว. พ้นออกไปจากภายในหรือร่วมใน เช่น นอกเรือน นอกประเทศ นอกกาย นอกตำแหน่ง, ต่างประเทศ เช่น ของนอก ไปนอก, เรียกเขตที่พ้นจากเมืองหลวงออกไป ว่า บ้านนอก, เรียกประเทศในทวีปยุโรปและอเมริกา ว่า เมืองนอก, เรียกผลไม้ที่เอามาจากนอกกรุงหรือเขตปริมณฑล เช่น เงาะนอก ทุเรียนนอก, คู่กับ ผลไม้ในกรุงหรือเขตปริมณฑล เช่น เงาะสวน ทุเรียนสวน.
- กอ หมายถึง น. กลุ่มของต้นไม้ที่เกิดจากต้นหรือเหง้าเดียวกัน เช่น กอไผ่ กอตะไคร้ กอบัว, พืชที่ขึ้นหรือปลูกเป็นกลุ่ม เช่น กอหญ้า กอกุหลาบ.
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ไม้นอกกอ ในประโยค
1. พี่น้องวงศ์ตระกูลของเราทุกคนทำธุรกิจค้าขายมีกิจการใหญ่โต มีแต่เขาคนเดียวที่เป็นไม้นอกกอหันมาทำอาชีพรับราชการ
2. อย่าทำตัวเป็นไม้นอกกอ พ่อกับแม่ได้วางแผนชีวิตให้ลูกทุกคนแล้วว่าจะต้องเรียนหมอ
3. บ้านเราเป็นหมอกันทุกรุ่นแกคิดจะเป็นไม้นอกกอเป็นครูอยู่คนเดียวหรือไง
4. เพราะเขาเป็นไม้นอกกอคนเดียวที่ไม่ยอมเรียนบริหารแต่กลับเรียนศิลปะ ทุกวันนี้ที่บ้านยังไม่ยอมให้อภัยเรื่องนี้เลย
5. ไม้นอกกอ เด็ดบัวไม่ไว้ใย แตงร่มใบ ต้นไม้ตายเพราะลูก ไม้ป่าเดียวกัน หมาหยอกไก่ กาคาบพริก ไก่โห่ ก้ามใหญ่ งูๆปลาๆ นกสองหัว เสือนอนกิน เขียนเสือให้วัวกลัว หมาหัวเน่า.
6. เด็กชายประวิทย์ชอบทำตัวเป็นไม้นอกกอ ไม่ได้เชื่อฟังคำพูดของพ่อแม่เท่าที่ควรจึงทำให้เขานั้นกลายเป็นคนที่ไม่ถูกยอมรับคนรอบข้างและคนภายในวงศ์ตระกูล
7. ครอบครัวของเรานั้นนับถือเผ่ามังกรฟ้ามาโดยตลอด เธอเป็นลูกก็ควรที่จะสืบสานความจงรักภักดีกับเผ่ามังกรฟ้าต่อไปกวนตีนจนออกห่างจากเผ่ามังกรฟ้าเขานั้นบุญคุณกับเรามาก
8. พ่อแม่ของประยุทธ์ก็ประกอบอาชีพค้าขายทั้งคู่แต่มีแต่ตัวนายประยุทธ์เองเท่านั้นเลือกอาชีพเป็นทหารรับราชการและก็ประสบความสำเร็จอย่างมากมายอำนาจและไต่เต้ามาจนได้เป็นนายกรัฐมนตรี
9. ถึงแม้ว่าเขาจะเป็นหายนอกกอก็ไม่ได้ทำให้คนอื่นในครอบครัวรู้สึกเดือดร้อนหรืออภัยแต่อย่างใดเขาบอกว่าชีวิตคนเรานั้นมีทางเดินที่แตกต่างกันสามารถที่จะกำหนดเส้นทางชีวิตของตัวเองได้ไม่จำเป็นจะต้องเป็นคนไม่ดีเสมอไป