สำนวน สุภาษิตไทยที่กล่าวว่า ไปอย่างน้ำขุ่น ๆ ใช้ในการเปรียบเปรยถึง คนที่กำลังพูดแก้ตัวเพื่อที่จะหลบเลี่ยงความผิดพลาด หรือ พยายามที่จะพูดเพื่อเอาตัวรอดเฉพาะหน้าเท่านั้น โดยที่ไม่ได้พูดมีเหตุมีผลอะไรเลย. คนที่พูดแก้ตัวหลบเลี่ยงไปอย่างข้างๆคูๆ เพื่อให้ตัวเองพ้นผิดทั้งที่มีหลักฐานพร้อมมูล ว่า พูดแก้ตัว “ ไปอย่างน้ำขุ่นๆ” .
ที่มาของสำนวน ไปอย่างน้ำขุ่น ๆ มาจากการเปรียบเทียบกับปลาเมื่อกำลังอยู่ในอันตรายนั้นจะว่ายน้ำหนีด้วยความรวดเร็วจนทำให้น้ำบริเวณนั้นขุ่นมัว เพื่อปิดบังทิศทางการหลบหนี ไม่ให้ศัตรูเห็น ซึ่งแตกต่างกันกับปลายว่ายน้ำปกติที่ไม่ทำให้นำขุ่นเลยนั่นเอง ดังนั้นจึงมีการนำสำนวน ไปอย่างน้ำขุ่น ๆ มาเปรียบกับคนที่กำลังพูดแก้ตัวเบี่ยงประเด็นไปว่าแก้ตัวน้ำขุ่นๆนั่นเอง
- ไป หมายถึง ก. เคลื่อนจากตัวผู้พูด เช่น เขาไปตลาด เขาเข็นเรือไม่ไปเพราะเรือเกยตื้น, ใช้ตรงข้ามกับ มา, เป็นคำประกอบกริยาแสดงทิศทางออกจากตัวผู้พูด เช่น เขาเดินไปโรงเรียน, ในการเขียนจดหมายทางการ ใช้แสดงทิศทางออกจากตัวผู้ที่เขียนถึง เช่น ผมขอให้คุณเดินทางไปหาผมวันอาทิตย์นี้, หรือเป็นคำประกอบกริยามีความหมายว่า เรื่อยไป, ไม่หยุด, เช่น ทำไปกินไป, เป็นคำประกอบท้ายคำวิเศษณ์เพื่อเน้นความหมายให้หนักแน่นยิ่งขึ้น เช่น ขาวไป ช้าไป ดีเกินไป.
- อย่าง หมายถึง(๒) [หฺย่าง] ว. เหมือน เช่น อย่างใจ อย่างเคย, ใช้ประกอบคำวิเศษณ์ หมายความว่า โดยอาการที่ เช่น อย่างดี อย่างเข้มแข็ง.
- น้ำ หมายถึง (๑) น. สารประกอบซึ่งมีองค์ประกอบเป็นธาตุไฮโดรเจนและออกซิเจนในอัตราส่วน ๑ : ๘ โดยนํ้าหนัก เมื่อบริสุทธิ์มีลักษณะเป็นของเหลว ใส ไม่มีสี กลิ่น รส มีประโยชน์มาก เช่นใช้ดื่ม ชำระล้างสิ่งสกปรก, โบราณถือว่าเป็น ธาตุ ๑ ในธาตุ ๔ คือ ดิน นํ้า ไฟ ลม, ใช้เรียกสิ่งอื่นที่มีลักษณะเป็นนํ้าหรือเหลวเหมือนนํ้า เช่น นํ้าตา นํ้าปลา นํ้าส้ม
- ขุ่น หมายถึง ว. มีลักษณะมัว ไม่ใส ไม่ชัดเจน.
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ไปอย่างน้ำขุ่น ๆ ในประโยค
1. เราได้ตกลงกันได้เรียบร้อยแล้ว คุณอย่ามา “ กวนน้ำให้ขุ่น ” อย่าไปหยิบยกเอามาพูดอีกเลย มันจะเป็นเรื่องราวขึ้นมาอีก2. พี่มอส ไม่ต้องมาแก้ตัวน้ำขุ่นๆเลย หลักฐานออกจะชัดเจนขนาดนี้
3. ยืมของฉันไปแล้วไม่คืน ยังมีหน้าไปอย่างน้ำขุ่น ๆ หาว่าฉันไม่ทวงเอง นี่ฉันผิดที่ไม่ทวงใช่มั้ย
4. ก็นายชอบแก้ตัวไปอย่างน้ำขุ่น ๆ ใครเขาจะไปอยากคบค้าสมาคมกับนายเล่า
5. แก้ตัวแบบน้ำขุ่นๆ! ... ที่คนไทยกว่า 99% ไม่มีปัญญาที่จะไปแสวงหามาสวมใส่ได้ ... ซึ่งจะทำให้คุณค่าหรือมูลค่าของนาฬิกาเสื่อมลงไปอย่างมาก.
6. พอว่าเป็นการยกประเด็นที่ฟังไม่ขึ้น หรือเป็นการโต้เถียงไปอย่างน้ำขุ่น ๆ ไม่มีการสอนให้สร้างมโนภาพ เนื่องจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาที่ต้องใช้มโนภาพเข้ามาเกี่ยวข้องในทุก ๆมิติ
7. แก้ตัวแบบน้ำขุ่นๆ! 'ศรีสุวรรณ' ไม่เชื่อนาฬิกา 'บิ๊กป้อม' วนกันใส่ สมาคมฯเห็นว่าถ้อยแถลงดังกล่าวเป็นการแก้ตัวแบบน้ำขุ่นๆ ... ซึ่งจะทำให้คุณค่าหรือมูลค่าของนาฬิกาเสื่อมลงไปอย่างมาก
8. อ้างการโหวตหนุน เพื่อให้ทีมงานในพื้นที่ทำงานได้สะดวก.. สามารถช่วยเหลือประชาชนได้มากขึ้น…เป็นการแถ และ แก้ผ้าไปอย่าง น้ำขุ่นๆ.
9. นี่ประยุทธ พูดไปน้ำขุ่นๆ แบบนี้ได้ไง
10. แทนที่จะพาไปรอเธอที่ห้องพัก หลิวหลิวแก้ตัวน้ำขุ่นๆจะไปรู้ได้อย่างไรว่าเด็กนั่นจะเป็นน้องของเธอจริงๆเพราะตอนนั้นตนเห็นเธอทำเป็นไม่รู้จัก ดาวนิลโกรธ.
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔