สำนวน ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การทำลายใครสักคนนั้น จำเป็นที่จะต้องทำลายให้หมดสิ้นทั้งวงศ์ตระกูล ไม่ให้เหลือแม้กระทั่งผู้สืบสกุล ซึ่งมักพบในการปกครองในรูปแบบเก่า ในสมัยโบราณ แต่ในปัจจุบันนี้ บ้านเมืองมีกฎหมาย การกระทำเช่นนั้นจะทำให้ติดคุกติดตะราง ตลอดชีวิตได้ ดังนั้น เป็นสิ่งที่ไม่สมควรทำอย่างยิ่ง แต่จะใช้ในบริบทที่หมายถึงการทำลายแบบไม่ให้ได้ผุดได้เกิด โดยที่ไม่จำเป็นต้องถึงชีวิต
ที่มาของสำนวน ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก นั้นเป็นที่ทราบกันดีว่าในประโยค ตัดหนามอย่าไว้หน่อนั้น จะหมายถึงการตัดหนามให้สิ้น ไม่ให้เหลือกระทั่งหน่อ ซึ่งจะทำให้หน่อนั้นสามารถเจริญเติบโตเป็นหนามกลับมาทิ่มแทงได้อีก ส่วนประโยค ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูกนั้นหมายถึง ต้องทำลายให้หมดสิ้นทั้งครอบครัว เพื่อป้องกันคนเป็นลูกกลับมาล้างแค้น หรือเอาคืนได้
- ตัด หมายถึง (๑) ก. ทำให้ขาดด้วยของมีคม เช่น ตัดกระดาษ ตัดผ้า
- หนาม หมายถึง น. ส่วนแหลม ๆ ที่งอกออกจากต้นหรือกิ่งของไม้บางชนิดเป็นต้น เช่น หนามงิ้ว หนามพุทรา.
- อย่า หมายถึง [หฺย่า] ว. คำประกอบกริยาบอกความห้ามหรือไม่ยอมให้ทำการต่าง ๆ.
- ไว้ หมายถึง ก. เก็บเข้าที่, เอาเข้าที่, เช่น เอาของไปไว้ที่, วาง เช่น เอาไว้ตรงนั้นแหละ ไว้ของให้เป็นที่, บางทีใช้ประกอบท้ายกริยาบางคำเพื่อให้ความหมายสมบูรณ์หรือหนักแน่นยิ่งขึ้น เช่น เก็บไว้ รักษาไว้ ปลูกไว้, ให้มีอยู่, ให้ดำรงอยู่, รักษา, เช่น ไว้จุก ไว้หนวด ไว้ชีวิต ไว้ยศ.
- หน่อ หมายถึง (๑) น. พืชที่งอกจากกอหรือเหง้าของต้นใหญ่, โดยปริยายเรียกสิ่งที่เกิดเช่นนั้น
- ฆ่า หมายถึง (๒) ก. ทำให้หมดไป, ทำให้สิ้นไป, เช่น ฆ่าเวลา ฆ่ากลิ่น ฆ่าข้อความ.
- พ่อ หมายถึง (๑) น. ชายผู้ให้กำเนิดแก่ลูก
- ลูก หมายถึง (๑) น. ผู้มีกำเนิดจากพ่อแม่ หรือโดยปริยายถือว่ามีฐานะเสมือนลูก, คำที่พ่อแม่เรียกลูกของตนโดยตรง หรือเรียกเด็กอื่นหรือผู้เยาว์กว่าผู้พูดหลายปีด้วยความรู้สึกรักและเอ็นดู เช่น ลูกกินยาเสียซิ, คำที่ลูกใช้แทนชื่อตนเวลาพูดกับพ่อแม่ด้วยความรักและเคารพ เช่น ลูกยังไม่ง่วงนอน
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก ในประโยค
1. การจะจัดการกับพวกกบฏต้อง ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ไม่อย่างนั้นพวกมันจะฟื้นคืนมาก่อปัญหาได้ในวันข้างหน้า2. ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่อต้องฆ่าลูก ไม่อย่างนั้นวันหน้าลูกมันก็จะกลับมาฆ่าเราได้
3. ตัดหนามอย่าไว้หน่อ หมายถึง ทําลายให้ถึงต้นตอ ขยายความ - คำสำนวนไทย ตัดหนามอย่าไว้หน่อ นั้น คนโบราณท่านใช้สอนเพื่อให้ระมัดระวัง
4. พอรู้ว่าฮ่องเต้กำลังปกป้องอ๋องจิวอย่างออกนอกหน้ากลับเอื้อนเอ่ยขึ้นมา “ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ฆ่าแม่อย่าไว้ลูก ให้ท้ายกันเข้าไป” “เสด็จแม่...”
5. ถอนรากถอนโคน - ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก.
6. ตัดหนามอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก” วลีเด็ดจากเพื่อนรักคนนึง ... เราชอบเรื่องอยุธยาตอนปลายจนถึงกรุงธนบุรี พอมารัตนโกสินทร์ พงศาวดารหลายๆเล่ม .
7. โค่นกล้วยอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก. หมายถึง การกำจัดศัตรูนั้น ต้องกำจัดให้หมดสิ้นไปจริง ๆ ไม่ให้เหลือผู้สืบทอดหรือผู้ที่จะกลับมาเป็นศัตรูได้อีก ใช้กับการฆ่าและกับการหน้าที่การ
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔