สำนวน งอมพระราม ใช้ในการเปรียบเปรยถึง คนที่กำลัลตกอยู่ในสภาวะลำบาก ทุกข์ยากอย่างเต็มที่ จนจวนเจียนจะทนไม่ได้
ที่มาของสำนวน งอมพระรามนั้น มาจากวรรณคดีเรื่อง รามเกียรติ์ โดยมีเนื้อเรื่องย่อว่าพระรามนั้นจะต้องออกไปท่องปาเป็นเวลา 14 ปีตามคำของของนาง ไคยเวศี ผู้เป็นแม่เลี้ยง และเนื่องจากไม่สามารถที่จะขัดได้ดังนั้นพระรามจึงจำเป็นที่จะต้องทำตามที่ให้คำสัญญาไว้ โดยมีพระมเหสี คือนางสีดา และ พระลักษณ์ ซึ่งเป็นพระอนุชาตามเสด็จด้วย โดยการเดินป่าถึง 14 ปีก็ถือว่าสาหัสอยู่แล้ว มิหนำซ้ำยังถูกยักษ์ ทศกัณฐ์ขโมยนางสีดาไป จนจำเป็นที่จะต้องทำสงครามเพื่อแย่งชิงนางสีดาอีก เป็นระยะเวลานาน จนเรียกตามภาษางอม คือเทียบกับผลไม้ที่สุดจัดจนเกือบเน่า โดยปริยายจึงหมาย สาหัสหรือแย่ จึงว่า งอมพระราม คือทุกข์สาหัสจริง ๆ
- งอม หมายถึง ว. สุกจัดจนเกือบเน่าหรือเละ เช่น กล้วยงอม มะม่วงงอม, โดยอนุโลมใช้กับคนที่แก่มากจนทำอะไรไม่ไหว เช่น ปีนี้คุณยายดูงอมมาก, โดยปริยายหมายความว่า แย่ เช่น ถูกใช้ให้ทำงานเสียงอม, บอบชํ้า เช่น ถูกตีเสียงอม, ได้รับทุกข์ทรมานมาก เช่น เป็นไข้เสียงอม.
- พระราม หมายถึง น. ชื่อท่ารำแบบหนึ่ง โดยมือทั้งสองทำมือล่อแก้ว ระดับวงกลาง ปฏิบัติได้ทั้งหักข้อมือหงายลงและตั้งข้อมือขึ้น. พระราม คือ พระนารายณ์อวตาร (แบ่งภาค) ลงมา ถือกำเนิดเป็นพระราชโอรสของท้าวทศรถ กับ นางเกาสุริยา เพื่อจะปราบทศกัณฐ์
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน งอมพระราม ในประโยค
1. เจ้าของโครงการคอนโคนี้วางแผนสร้างคอนโดที่ทันสมัยที่สุด หรูที่สุด ซึ่งใช้เงินลงทุนเป็นจำนวนมากทำให้หมุนเงินไม่ทันสุดท้ายผู้รับเหมาแต่ละรายก็เลยงอมพระรามไปตามๆกัน2. มีเหตุการณ์นักเรียนยกพวกตีกัน แต่มีผู้หวังดีจะเข้าไปช่วยห้าม สุดท้ายผู้หวังดีกลับถูกลูกหลงจนงอมพระรามไปหลายคน
3. ถนนสายนี้เคยมีตำรวจจราจรถูกรถยนต์ชนหรือทับเสียงอมพระรามไปแล้วหลายคน.
4. เพราะความเมา ทำให้เขาขาดสติไปลานลามสาวๆ ในงานวัด จึงถูกชาวบ้านรุมประชาทัณฑ์ จน งอมพระราม กระดูกหนัก ฟันหัก หน้าบูดหน้าบวม เป็นบทเรียนราคาแพง
5. “งอมพระราม” อมความหมายถึงความยากลำบากเป็นระยะเวลาอันยาวนาน พระรามและพระลักษณ์น้องชายต้องเดินป่าเป็นเวลา 14 ปีทุกข์ยากแสนสาหัส.
6. งอมพระราม! แก๊ง “ยันหว่าง” หายซ่า โดนสหบาทาน่วม เดินคอตกขึ้นศาล ตร.ค้านประกันตัว.
7. ปัญหาจากภัยธรรมชาติทำให้หมู่บ้านทางภาคเหนือของไทยได้รับความเสียหาย งอมพระราม กันเลยทีเดียว ทั้งเสาไฟฟ้าหักโค่น น้ำทั่วม บ้านเรียนพังเสียหายเพราะพายุ ถนนขาด ไม่สามารถติดต่อกับโลกภายนอกได้ ทางการต้องส่งของใช้ที่จำเป็น อุปกรณ์ยังชีพ ผ่านทางเฮลิคอปเตอร์
8. ประกันสังคมงอมพระรามสังเวยค่าจ้าง 300 บาท. เป็นที่แน่ชัดแล้วว่า กองทุนประกันสังคมกำลังถูกฝ่ายการเมืองบีบล้วงเอาเงินที่สมาชิกผู้ประกันตนในฐานะลูกจ้างร่วม 10 ล้านคน.
9. พี่ ม.6 รุมยำรุ่นน้องงอมพระราม. สุดโหด..นักเรียนนักเลงโรงเรียนชื่อดัง รุ่นพี่ ม.6 ยกพวกเกือบ 20 คน ควงไม้รุมสกรัมรุ่นน้องม.5 จนน่วมหมดสติคาบาทา .
10. ประยุทธ์ จันทร์โอชา ถูกข่าวเท็จหรือ เฟคนิวส์ เล่นงานแทบจะงอมพระราม ทำเอา PM. ตู่ ทนไม่ไหวเลยสั่งการให้ปราบปรามพวกสร้างและปล่อยเฟคนิวส์
11. งอมพระราม หมายความว่า มีความทุกข์ยากลำบากมาก ที่มามาจากวรรณคดีไทยเรื่องรามเกียรติ์ตอนพระรามเดินป่าตามหานางสีดาต้องสู้รบกับพวกของทศกัณฑ์ด้วยความยากลำบากกว่าจะได้นางคืน ตัวอย่างการใช้ เขาถูกลอบทำร้ายจนงอมพระราม
ข้อมูลเพิ่มเติม สำนักงานราชบัณฑิตยสภา
