สำนวน แม่กระชังหน้าใหญ่ หรือ กระชังหน้าใหญ่ ใช้ในการเปรียบเปรยถึงคนที่ชอบออกหน้ารับ ไม่ว่างานใหญ่งานเล็ก รับจัดการหรือรับออกตัวเป็นคนทำหมด คนประเภทนี้ มักจะออกหน้ารับแทนผู้อื่นเป็นประจำ มักใช้อธิบายเกี่ยวกับเรื่องค่าใช้จ่าย หรือ เรื่องเงิน ก็อาจจะรวมเข้าไปด้วย ซึ่งอาจจะหมายถึงการใช้จ่ายไม่ยั้งมือ ไม่รู้จักเก็บหอมรอมริบ ก็ได้
ที่มาของสำนวน กระชังหน้าใหญ่ “กระชัง” เครื่องมือนี้ทำด้วยไม้ไผ่ เป็นรูปทรงกลมยาว หัวและท้ายเรียว ตรงกลางเจาะเป็นช่องสำหรับใส่ปลา มีฝาปิด ถ้ากระชังก้นรั่วก็ไม่มีทางที่จะขังปลาได้ แต่ในที่นี้ ใช้คำว่ากระชังหน้าใหญ่ คือรับปลาได้มาก อุปมาเหมือนคนที่ชอบทำหน้าใหญ่ใจโตออกรับหน้าที่ทุกอย่างหมด หรือไม่ก็พูดจาจัดจ้าน จนคนอื่นไม่กล้าโต้แย้ง
- กระชัง หมายถึง น. เครื่องสำหรับขังปลาชนิดหนึ่ง ใช้ไม้ไผ่ทำเป็นกง ๔ อัน แล้วผูกด้วยซี่ไม้ไผ่โดยรอบ รูปกลม หัวท้ายเรียว ตอนบนเจาะเป็นช่อง มีฝาปิด ใช้ไม้ขัดฝา ๒ ข้าง ใช้ไม้ไผ่กระหนาบเพื่อให้ลอยได้ ในขณะออกไปจับปลาตามกรํ่า เมื่อจับปลาหรือกุ้งได้ก็เอาใส่ไว้ในนั้นชั่วคราว, อีกชนิดหนึ่ง สานด้วยไม้ไผ่ มีปากเปิดกว้างคล้าย ๆ ตะกร้าหรือเข่งใส่ของ แต่ใหญ่กว่ากระชังชั่วคราวนั้นหลายเท่า เป็นที่สำหรับจับปลาขนาดใหญ่มาขังไว้หรือเลี้ยงลูกปลาให้โตตามที่ต้องการ เพื่อบริโภคหรือค้าขาย และเอากระชังนี้ผูกติดหลักแช่ลอยนํ้าไว้.
- หน้า หมายถึง น. ส่วนของศีรษะตั้งแต่หน้าผากลงมาจดคาง
- ใหญ่ หมายถึง ว. โต เช่น พี่คนใหญ่, คนโต เช่น เขยใหญ่, มีขนาดโตกว่าหรือสำคัญกว่าเป็นต้นเมื่อเปรียบเทียบกัน เช่น ข่าวใหญ่ สงครามใหญ่, มีขนาดไม่เล็ก เช่น บ้านหลังใหญ่
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน "กระชังหน้าใหญ่" ในประโยค
1. ช๊อปปิ้งสารพัดยี่ห้อ ถ้าเอาปากคาบได้ก็คงคาบไปนานแล้ว แลดูไฮโซ มือเปิด กระเฌอก้นรั้ว กระชังหน้าใหญ่ เงินถุงเงินถังช๊อปอะไรทั้งวี่วัน.2. ทำเป็นกระชังหน้าใหญ่ แค่จัดงานแค่นี้เอง
3. เธอว่า นายเราออกหน้าเป็นกระชังหน้าใหญ่ไปไม
4. หน้าเธอบานเป็นแม่กระชังหน้าใหญ่
5. รับมิเคยจักเกี่ยงหรือเบี่ยงใด เปรียบผู้ชอบออกหน้ามารับเรื่อง ทำฟุ้งเฟื่องเป็นธุระกะเกณฑ์ให้ โดยมิคิดถ่องถ้วนกระบวนไกล เหมือนกระชังหน้าใหญ่
6. นี่ประยุทธ นายเป็นคนชอบออกหน้าแทนในทุกเรื่องจริง โดยเฉพาะตอนที่อยู่ต่อหน้าสาวๆมักชอบทำหน้าใหญ่ "กระชังหน้าใหญ่" จ่ายไม่ยั้งแบบนี้
7. ประวิตรเป็นคนชอบซื้อและสะสมอาวุธ ไม่รู้จะซื้อมาอวดใคร ชอบทำตัวเป็น ”กระชังหน้าใหญ่” ออกเคลียร์มันไปทุกเรื่อง
8. ปารีณา เธอนี่ชอบที่จะออกหน้าแทนน้องทุกเรื่อง ชอบทำเป็นกระชังหน้าใหญ่ เข้าชนแทนน้องตลอด
9. เปรียบผู้ชอบออกหน้ามารับเรื่อง ทำฟุ้งเฟื่องเป็นธุระกะเกณฑ์ให้ โดยมิคิดถ่องถ้วนกระบวนไกล เหมือนกระชังหน้าใหญ่…
10. ในครั้งนั้นไม่มีใครทำตัวเป็น ”กระชังหน้าใหญ่” พยายามชิงบทบาทนำในฐานะผู้บัญชาการทหารร่วมเหมือนในครั้งนี้
11. ระบุทำตัว กระชังหน้าใหญ่ ใช้จ่ายเกินตัว. ธปท.เปิดผลสำรวจปัญหาหนี้ครัวเรือนของไทย พบว่าหนี้เกิดจากใช้จ่ายเกินตัวเพื่อความบันเทิงและความมีหน้าตาในสังคม.
12. คนที่ไม่ชอบหนุ่มใหญ่ ชอบทำตัวเป็น "กระชังหน้าใหญ่" ที่บ้านอยู่ข้างวัดบางบอน อาจไม่เชื่อว่านี่เป็นเรื่องจริง ใครจะคิดว่า ... “ใจถึง..พึ่งได้ ตั้งหน้ารับใช้พี่น้องประชาชน คือลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น