สำนวน ปล่อยนกปล่อยกา ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การปล่อยให้เป็นอิสระพ้นจากการผูกมัด หรือการไม่ถือสาหาความ ไม่เอาผิด.
ที่มาของสำนวน ปล่อยนกปล่อยกา มาจาก การปล่อยให้นกหรือปลาที่มีผู้จับมากลับคืนสู่ธรรมชาติ เป็นกิจกรรมที่มักจะทำควบไปในเทศกาลสงกรานต์ หรือในเทศกาลออกพรรษา. การปล่อยนกปล่อยปลาถือเป็นการทำบุญต่อชีวิตเพื่อเป็นสิริมงคล เพราะเชื่อกันว่า แม้คนที่ถึงกำหนดจะต้องตาย ถ้าได้ช่วยชีวิตสัตว์ที่กำลังจะตาย หรือสัตว์ที่เขากำลังจะเอาไปฆ่าให้รอดชีวิตไป ก็อาจจะทำให้มีชีวิตยืนยาวต่อไปได้อีก ชาวรามัญ ถือเป็นประเพณีที่ต้องแห่นกและปลาไปปล่อยในเทศกาลสงกรานต์. พุทธศาสนิกชนมักจะปล่อยนกปล่อยปลาในวันครบรอบวันเกิด. การปล่อยสัตว์ให้มีชีวิตยืนยาวต่อไป นอกจากการปล่อยนกปล่อยปลาแล้ว ยังมีการปล่อยเต่า ปล่อยปลาไหล หรือไถ่ชีวิตโค กระบือ ซึ่งเป็นสัตว์ใหญ่ด้วย. การซื้อชีวิตสัตว์แล้วปล่อยให้เป็นอิสระเป็นการสอนให้มนุษย์มีเมตตา ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน แม้แต่กับสัตว์เล็ก ๆ เรายังมีเมตตา ก็คงจะไม่ทำร้ายเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน.
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ปล่อยนกปล่อยกา ในประโยค
1. เรื่องแค่นี้อย่าไปถือสามันเลยนะเจ้าคะ คิดเสียว่าปล่อยนกปล่อยกาก็แล้วกัน2. ในเมื่อสอนแล้วไม่เชื่อฟัง ฉันก็ต้องปล่อยนกปล่อยกามันไปตามยถากรรมแล้วกัน
3. ในเมื่อเด็กมันไม่เชื่อฟัง เราก็ต้องปล่อยนกปล่อยกามันไปตามยถากรรมแล้วกัน
4. เกตกับแก้วได้ตกลงทำร้านขายเสื้อผ้าด้วยกัน ซึ่งแก้วจะเป็นผู้ดูแลเพราะเกตทำงานประจำอยู่ ช่วงแรกๆก็ได้กำไรดี แต่หลังๆกลับขาดทุน ทั้งๆที่สินค้าก็ขายได้ ต่อมาเกตจับได้ว่าแก้วโกงเงิน แต่ไม่อยากผิดใจกันจึงเลิกทำกิจการไป คิดเสียว่าปล่อยนกปล่อยกา
5. พอพูดถึงปล่อยนกปล่อยปลา ถ้าเครียดไม่สบายใจแล้วหันมาปล่อยปลา ผมว่าได้ประโยชน์มากเลยได้ทั้งความสบายใจ แถมยังเป็นการเพิ่มปริมาณพันธุ์ปลาสู่แหล่งน้ำ
6. วันขึ้นปีใหม่จันทบุรี – ประชาชนร่วมทำบุญตักบาตร ปล่อยนก ปล่อยปลา ... สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชคลาคล่ำไปด้วยผู้คนที่มารอทำบุญตักบาตร.
7. วันขึ้นปีใหม่จันทบุรี ประชาชนร่วมทำบุญตักบาตร ปล่อยนก ปล่อยปลา ถวายเป็นพระราชกุศลฯ และ เพื่อความเป็นสิริมงคลในวันขึ้นปีใหม่ คึกคัก!!
8. เด็กจะทำผิดก็จริงแต่เราควรที่จะปล่อยนกปล่อยกาควรยกโทษให้เขาว่าพวกเด็กยังไม่ประสีประสาที่จะ รู้อะไรควรหรือไม่ควร
9. การประนีประนอมนั้นเป็นสิ่งที่เพื่อให้สังคมอยู่ได้ถึงแม้ว่าเราจะรู้ว่าเขาทำผิดและยอมปรับตัวแล้วเราควรที่จะปล่อยนกปล่อยกาเพื่อที่จะให้โอกาสเขาได้อยู่ในสังคม
10. เขาได้ชดใช้ในสิ่งที่เขาได้ทำลงไปเรียบร้อยแล้วเราก็ควรที่จะปล่อยนกปล่อยกาให้เขาได้มีโอกาสในการขับรถกลับตัวชีวิตให้อยู่ในสังคมได้คุยกับคนอื่น
11. ใครก็ตามที่ไม่รู้จักปล่อยนกปล่อยกาให้อภัยคนอื่นบ้างคนนั้นจะเป็นคนที่อมทุกข์อยู่ตลอดเวลาและทำให้ชีวิตนั้นไม่มีความสุขอยู่ตลอดเวลาเช่นกัน
12. ฉันจะถือว่าครั้งนี้จะยอมปล่อยนกปล่อยกาให้และหวังว่าจะไม่มีเหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นอีกถ้ามีเหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นอีกแล้วก็คุกตะรางเท่านั้นคือสิ่งที่นายจะต้องเข้าไปอยู่
13. อย่าคิดว่านายจะรอดได้ตลอดไปนะการกระทำความผิดเช่นนี้เป็นการฉ้อโกงคนอื่นถ้านายหยุดการกระทำดังกล่าวจำเลยยอมยกโทษให้ถือซะว่าเป็นการปล่อยนกปล่อยกาถ้ามีเหตุการณ์แบบนี้อีกครั้งหนึ่งมันบอกว่านายไม่เข้าไปอยู่ในคุกอย่างแน่นอน
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔