สำนวน ตาเป็นมัน นั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึง คนที่มีอาการกำลังจับจ้องดูสิ่งที่ต้องตาต้องใจ หรือถูกใจอย่างจดจ่อ ไม่ยอมละสายตาจากสิ่งนั้น
ที่มาของสำนวน ตาเป็นมันนั้น มาจากการที่เราสนใจ หรือถูกใจบางสิ่งบางอย่างนั้น จะจ้องมอง หรือสนอกสนใจในสิ่งนั้น ตลอดเวลาไม่กระพริบตา ตาก็จะเริ่มเป็นประกาย และมีลักษณะมันวาว ดังนั้นสำนวน ตาเป็นมันจึงมักใช้ในการเปรียบเทียบถึงการ จับตามองจ้องดูสิ่งที่ต้องใจอย่างจดจ่อ. เพราะความสนใจ
- ตา หมายถึง (๑) น. ส่วนหนึ่งของร่างกายคนและสัตว์ ทำหน้าที่ดู
- เป็น หมายถึง ก. คำกริยาสำหรับแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำกับคำเพื่อให้เห็นว่าคำหน้าและคำหลังมีภาวะ คือ ความมี ความเป็น เกี่ยวข้องกันอย่างไร เช่น ท่านเป็นเจ้า เขาเป็นนาย.
- มัน หมายถึง (๒) ว. เป็นเงา, ขึ้นเงา, เช่น เหงื่อออกหน้าเป็นมัน.
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ตาเป็นมันในประโยค
1. เขาจ้องเงินตาเป็นมัน เพราะตั้งแต่เกิดมาเขาไม่เคยได้เห็นเงินสดมากมายก่ายกองขนาดนี้2. เอกนั่งจ้องกล้อง DSLR รุ่นใหม่ตาเป็นมัน เขาพยายามเก็บเงินและหวังว่าสักวันหนึ่งเขาจะมีโอกาสได้ครอบครอง
3. อาการที่มองดูด้วยความอยากได้หรือพออกพอใจ เช่น เห็นผู้หญิงสาวสวยดูตาเป็นมัน
4. หนุ่มโรคจิตแอบถ่ายใต้กระโปรงสาว กลางป้ายรถเมล์ แถมจ้องตาเป็นมัน
5. ไม่ให้หมองใจ กลัวเขาทิ้งเราไป เพราะคู่แข่งไว้ใจไม่ได้ คอยแย่งตาเป็นมัน เปรียบเสมือนเป็นสงครามช่วงชิงสิ่งมีค่า ที่เราเรียกว่า “Talent War” นั่นเอง.
6. ตาเป็นมัน อาการที่จับตามองจ้องดูสิ่งที่ต้องใจอย่างจดจ่อ. ตกน้ำไม่ว่าย ไม่ช่วยตัวเอง. ตกเป็นเบี้ยล่าง ตกเป็นรองเขา, เสียเปรียบเขา. ตัดหัวคั่วแห้ง ฆ่าให้ตายเพื่อให้หายแค้น.
7. หญิงไร้ยางอาย จับต้องบุรุษตาเป็นมัน!
8. สาวในชุดนักศึกษา ทำเอาคนขับตาเป็นมัน ถามนั่นนี้อย่างตื่นตาตื่นใจ เคยไปหนองคายเปล่า?
9. ที่เหล่าลูกๆ หลานๆ ของเศรษฐินีท่านนี้ต่างจ้องจะตะครุบกันตาเป็นมัน.
10. ผบก จะได้สั่งมอบโอนสำนวนหรือสั่งตั้ง พงสผู้รับผิดชอบลงไปสอบสวนให้ถูกต้อง ... ทนายจำเลยกำลังจ้องตาเป็นมันเพื่อชนะคดีโดยอาศัยข้อกฎหมาย .
11. 'เกิทเซ่' ตัดสินใจแล้วอำลา 'ดอร์ทมุนด์' แน่ 'ลิเวอร์พูล-มิลาน' จ้องตาเป็นมัน มาริโอ เกิทเซ่ ดาวเตะ “เสือเหลือง” โบรุสเซีย ดอร์ทมุนด์
12. ข้อมูลเนื้อหา:บิ๊กอสังหาฯจ้องตาเป็นมันประมูลที่ดินสถานทูตฝรั่งเศสปิดรับซอง31มี.ค.รู้ผลใน45วัน.
13. ไม่ต้องรีบ! "ผีแดง"ตาเป็นมัน รอสอยฟรี"อีริคเซ่น"หลังจบฤดูกาลนี้.
14. จ้องตาเป็นมัน!! ยอดเงินบริจาคปากนาค เลขเด็ดคำชะโนด เอาไปเสี่ยงโชค.
15. จับสัญญาณต่างชาติพาเหรดขอร่วมลงทุนธุรกิจโรงพยาบาลในไทย นายทุน "สิงคโปร์-ฮ่องกง" จ้องตาเป็นมัน
16. ถึงกรณีขึ้นเวทีปราศรัยช่วยพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) ที่ จ.นครราชสีมาว่า ยังหารือกันอยู่ ว่าจะทำอะไรได้อย่างไร หลายคนจ้องตาเป็นมัน ตั้งแท่นรอฟ้องไว้
17. องตาเป็นมัน! ทิกเกอร์ แตกเนื้อหนุ่ม. ผ่านไปแป๊ปๆ น้องทิกเกอร์ อชิระ เทริโอ ลูกชายสุดที่รักของแม่นิโคล เทริโอ กับพ่อแมว จิรศักดิ์ ปานพุ่ม เข้าสู่วัยฮอร์โมนแล้ว .
18. จ้องตาเป็นมัน! น้องญาดา สาวผมสั้น ตาโต-น่ารัก ตรงสเป๊กหนุ่มๆ มาเกณฑ์ทหาร
19. เจ้าสัวไทย จ้องเมียนมาตาเป็นมัน. บรรดานักธุรกิจชั้นนำของไทย ไม่น้อยกว่า 20 ตระกูล รู้จักมักคุ้นกับรัฐบาลทหาร เป็นอย่างดี ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ...
แหล่งขอมูลเพิ่มเติม สำนักงานราชบัณฑิตยสภา