สำนวนนี้มักจะใช้ในการอธิบายถึงผู้ที่สร้างปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่งไว้ แล้วพยายามที่จะหลบหนีจากความผิดดังกล่าว หรือปัดความรับผิดชอบ เพื่อที่จะให้ตัวเองพ้นผิดจากปัญหาดังกล่าว แต่ไม่สามารถที่จะทำได้ เพราะว่าหลักฐานของการกระทำได้มัดตัวเอาไว้ โดยจำเป็นที่จะต้องรับความผิด และผลกระทบจากปัญหาดังกล่าวที่จะตามมาอีกด้วย ที่มาของสำนวนนี้ มาจากการที่เอางูไปคล้องคอแล้วเกิดต้องการขว้างงูทิ้งไป แต่ว่างูนั้นเป็นสัตว์ที่มีลำตัวยาว จะขว้างไปยังไงก็กลับเข้ามาพันคอ และกัดคนที่ขว้างมันอยู่ดี จึงเป็นที่มาของสำนวนที่ว่า ขว้างงูไม่พ้นคอ นั่นเอง
- ขว้าง หมายถึง [ขฺว้าง] ก. เอี้ยวตัวเบี่ยงแขนไปทางหลังแล้วซัดสิ่งที่อยู่ในมือออกไปโดยแรง.
- งู หมายถึง น. ชื่อสัตว์เลื้อยคลานอันดับย่อย Serpentes ในอันดับ Squamata หัวไม่มีรูเปิดสำหรับฟังเสียง ลำตัวเรียวยาว มีเกล็ด ไม่มีขา มีทั้งชนิดที่มีพิษและไม่มีพิษ ที่มีพิษ เช่น งูเห่าไทย ( Naja kaouthia Lesson) ที่ไม่มีพิษ เช่น งูเหลือม [ Python reticulatus (Schneider)].
- ไม่ หมายถึง ว. มิ, คำปฏิเสธความหมายของคำที่อยู่ถัดไป เช่น ไม่กิน ไม่ดี, ถ้าอยู่ท้ายคำ ต้องมีคำ หา อยู่หน้า เช่น หากินไม่.
- พ้น หมายถึง ก. อาการที่ผ่านหรือหลุดเป็นต้นออกไปอยู่นอกเขตหรือเลยที่กำหนดไว้ เช่น พ้นอันตราย พ้นทุกข์ พ้นบ้าน ข้ามพ้น บินพ้น ผ่านพ้น หลุดพ้น.
- คอ หมายถึง น. ส่วนของร่างกายที่ต่อศีรษะกับตัว, ราชาศัพท์ว่า พระศอ
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน ขว้างงูไม่พ้นคอ
- รปภ. ในบริษัทกุเรื่องว่ามีคนทำร้าย และขโมยทรัพย์สินในบริษัทไป แต่ขว้างงูไม่พ้นคอ สุดท้ายยอมรับว่ามีส่วนรู้เห็นกับโจร.
- เรื่องนี้คุณขว้างงูไม่พ้นคอหรอก ยังไงคุณต้องรับผิดชอบเรื่องที่เกิดขึ้น.
- ประยุทธเป็นนักบัญชีของบริษัทแห่งหนึ่ง เมื่อต้นปีที่ผ่านมาได้เกิดปัญหาการทุจริตขึ้นในบริษัท ประยุทธพยายามปัดความรับผิดชอบไปให้แผนกอื่น แต่ขว้างงูไม่พ้นคอ สุดท้ายหัวหน้าก็สอบสวนจนรู้ว่า ประยุทธมีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ เขาจึงถูกไล่ออก.
- ขว้างงูไม่พ้นคอ ขว้างสุดแรงก็ไม่ไป ขว้างเธอไม่พ้นใจ ไล่ให้ไปยังย้อนมา ต้องทนต้องรับกรรม รักเธอไปทั้งน้ำตา เมื่อเธอไม่รู้ค่า ทิ้งบาดแผลไว้มากมาย เมื่อในใจยิ่งรักยิ่งช้ำ.
- ขว้างงูไม่พ้นคอ จัดการสิ่งอันตรายไม่พ้นตัวจนเดือดร้อน. ความหมาย : ใช้เปรียบเทียบถึงสิ่งที่ได้กระทำเป็นสิ่งที่มีอันตราย แต่ไม่ทำให้สำเร็จ อาจจะประมาทเลินเล่อ ..
- แดง มีนิสัยเกเรและชอบลักขโมยของใช้เพื่อนๆ ในที่ทำงาน นายจ้างให้โอกาสหลายครั้ง เพราะสงสาร แต่ก็เป็นการแก้ปัญหา แบบขว้างงูไม่พ้นคอ เพราะนายแดงไม่ปรับปรุงตัว จนนายจ้างต้องให้ออกจาก ไปหาที่ทำงานใหม่.
- ดำจับงูเหลือมตัวใหญ่ได้ หลังจากที่ได้เข้ามากินไก่หมดไปหลายตัว แต่ก็เอาไปปล่อยไม่ไกลบ้านมากนัก ทำให้งูย้อนกลับมาขโมยกินไก่อีกหลายตัว ขว้างงูไม่พ้นคอ แบบนี้คงจะไม่ดีแน่ ต้องเอาไปปล่อยให้ห่างบ้านหลายกิโลเมตร.
- ขว้างงูไม่พ้นคอ มักจะใช้เปรียบเทียบกับการแก้ปัญหาในเรื่องต่างๆ โดยที่ไม่ยอมแก้ไขให้จบ อาจจะด้วยประสบการณ์ที่ยังน้อย คาดไม่ถึง หรือเกรงใจ หรือให้โอกาสก็ตามแต่ และก็ทำให้ปัญหานั้นๆ ย้อนกลับมาทำให้ตัวเองเดือดร้อน.
- เมื่อ กสทช. ขว้างงูไม่พ้นคอ! แม้วันนี้ กสทช.จะป่าวประกาศความสำเร็จในการเปิดให้บริการ 3จีบนคลื่นความถี่ 2.1 GHz ที่ประชาชนคนไทยหาวเรอรอมากว่า 5 ปี ..
- ปัญหายูโรโซน : ขว้างงูไม่พ้นคอ. ขณะที่ไอเอ็มเอฟปรับมุมมองทางเศรษฐกิจในทิศทางที่เป็นบวกขึ้น โดยคาดว่าเศรษฐกิจโลกในปีนี้จะขยายตัว 3.5% (เดิม 3.3%).
- ทำนายฝัน ขว้างงูไม่พ้นคอ. ทำนายได้ว่า ท่านจะเจอเนื้อคู่ คนรัก คนพิเศษ คนที่อาจจะได้คบหากัน หรือทายว่า จะได้รับโชคลาภ ทั้งในหน้าที่การงานและการเสี่ยงโชค.