สำนวนดังกล่าวใช้ในการอธิบายถึงการ อีกฝ่ายพยายามที่จะหลอกลวงเราด้วยการวางแผนสร้างกลอุบายต่างๆขึ้นมา เพื่อที่จะให้เราตกหลุมพราง โดยที่หวังเอาประโยชน์ ทรัพย์สิน หรือ สิ่งต่างๆจากเรา ซึ่งไม่ได้คำนึงถึงวิธีการได้มาคนพวกนี้ มักมีเลห์เพทุบายเยอะ ส่วนมากจะเป็นมิจฉาชีพ หรือคนที่ละโมบโลบมากอยากได้ของคนอื่นโดยวิธีการลวงหลอก ดังนั้นเราจึงควรพิจารณาคนที่มีพฤติกรรมเหล่านี้ และถอยให้ห่างเพราะเราอาจจะตกเป็นเหยื่อของบุคคลที่ ขุดบ่อล่อปลา โดยไม่รู้ตัว
ที่มาของสำนวนดังกล่าวนั้น มาจากในสมัยก่อนนั้นจะนิยมหาปลาด้วยการขุดบ่อเพื่อทำการดักปลาให้มาติดกับโดยปกติปลาจะพยายามย้ายถิ่นเมื่อมีโอกาส ด้วยการขุดดินให้เป็นหลุมลึก เพื่อป้องกันให้ปลาหนีออกมาได้ ใส่ดินโคลนของแหล่งน้ำแห่นใหม่เพื่อให้ปลาเข้าใจผิด และทำร่องน้ำจากริมตลิ่งมายังโพรงเพื่อล่อให้ปลามาติดกับ เมื่อปลาปีนมายังโพรงก็จะตกลงมายังหลุมที่ได้ขุดเอาไว้และไม่สามารถออกไปได้นั่นเอง
- ขุด หมายถึง ก. กิริยาที่สับ เจาะ แทง หรือ คุ้ยเอาดินหรือสิ่งที่อยู่ในดินขึ้น เช่น ขุดดิน ขุดศพ, อาการที่ขุดดินหรือสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้มีรูปร่างตามที่ต้องการ เช่น ขุดหลุม
- บ่อ หมายถึง น. ช่องลึกลงไปในดินหรือในหินใช้เป็นที่ขังนํ้าขังปลาเป็นต้น หรือเป็นแหล่งที่เกิดของสิ่งบางอย่าง เช่น บ่อเกลือ บ่อถ่านหิน บ่อแร่.
- ล่อ หมายถึง ก. ใช้สิ่งใดสิ่งหนึ่งเป็นอุบายชักนำ เช่น เอาน้ำตาลล่อมด เอาเหยื่อล่อปลา
- ปลา หมายถึง [ปฺลา] น. ชื่อสัตว์น้ำเลือดเย็นมีกระดูกสันหลัง ร่างกายแบ่งเป็นส่วนหัว ลำตัว และหาง หายใจด้วยเหงือกยกเว้นปลาปอด มีครีบใช้ช่วยในการเคลื่อนไหวและทรงตัว บางชนิดมีเกล็ด บางชนิดไม่มี รูปร่างลักษณะ ขนาด และพฤติกรรมแตกต่างกันมากมาย กินทั้งพืชและสัตว์ พบในแหล่งนํ้าทั่วไป.
ตัวอย่างการใช้งายสำนวน สุภาษิตไทยที่กล่าวว่า ขุดบ่อล่อปลา
1. ประยุทธอยู่ในแวดวงการพนันมานาน เมื่อมีลูกค้ารายใหญ่ที่มีเงินหนา เสี่ยจะขุดบ่อล่อปลา ด้วยการให้เด็กๆของเสี่ยที่เป็นผู้หญิงเข้าไปออดอ้อนให้ลงเงินในวงการพนันทีละมากๆ หรือตอนเล่นเสียก็ให้ผู้หญิงพวกนี้คอยปลอบใจแล้วเชียร์ให้ยืมเงินกับเสี่ยมาเล่นใหม่จนหมดเนื้อหมดตัว2. เจ้านายครับ งานนี้เราชนะแน่นอน ขู่แข่งเราต้องพลาดงานนี้แน่นอน ผมขุดบ่อล่อปลาเอาไว้เรียบร้อยแล้ว
3. ดูเหมือนฝ่ายตรงข้ามจะขุดบ่อล่อปลาเพื่อล่อให้เราพลาดอยู่นะ ระวังตัวกันดีๆละ
4. เจ้านี่ไม่น่าไว้ใจเลย ต้องระวังตัวให้มาก ประวัติเขาว่าเจ้านี่ชอบขุดบ่อล่อปลาให้คนอื่นทำพลาด
5. กวักมือเรียก “บิ๊กตู่” ร่วมวงดีเบต กลยุทธ์ “ขุดบ่อล่อปลา” รุมสกรัม “บิ๊กตู่”พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ในฐานะเป็นคนในบัญชีชื่อนายกรัฐมนตรีของพรรคพลังประชารัฐ หลังจากกกต.เปิดไฟเขียว
6. อย่าตกหลุมพรางกลุ่มอำนาจเก่า หวังขุดบ่อล่อปลา อันจะนำมาซึ่งการเผชิญหน้า แนะคมช.ต้องรู้จักบริหารอารมณ์ แฉแผนกลุ่มต้านมีวาระซ่อนเร้น ...
7. ในบรรดา 3 ส.แห่งพรรคพลังประชารัฐที่ เหลิม ดาวเทียม ปล่อยกลยุทธ์ “ขุดบ่อล่อปลา” ออกมาด้วยข่าวจองเก้าอี้รัฐมนตรี มีเพียง นายสุชาติ ตันเจริญ เท่านั้นที่รู้ ...
8. เป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ในการหาปลาช่วงจะเข้าสู่ฤดูหนาว เรียกกันแตกต่างกันออกไปในแต่ละภาค บางคนเรียก หลุมโจร บางคนเรียกขุดบ่อล่อปลา
9. สุริยะใส กตะศิลา facebook แนะ คสช. อย่าหลงเล่นเกมขุดบ่อล่อปลาของ สหรัฐฯ ชี้ไม่ใครเชื่อมั่น ประชาธิปไตย ของ รัฐบาลรัฐประหาร.
10. ขุดบ่อเพื่อล่อปลา น่าจะคล้ายกับ การวางแผนให้มาติดกับดักที่เตรียมไว้อาจะน่ากลัวหากรู้ไม่เท่าทันกับดักนั้น....เพราะคนขุดบ่อได้คิดแผนการมาอย่างดีเยี่ยม แต่หากรู้ทันกัน....ไม่น่ากลัวค่ะ เพราะจะหลีกเลี่ยงการไปติดกับดักนั้นได้จ้า......ต้องอาศัย สติและวิจารณญาณในการรับรู้นะคะ....เราจะได้ไม่ตกลงไปในบ่อค่ะ
11. "ขุดบ่อล่อปลา"ถามว่า น่ากลัวไหม? ก็น่ากลัวนะครับ เพราะถูกวางแผนมาอย่างดีแล้ว ก่อนจะจับปลาตัวนี้ได้มันเป็นชะตากรรมของปลาจริงๆ ที่พลัดตกลงไปในบ่อที่ถูกขุดไว้ แท้ที่จริงนั้นคือ....ปลาไม่ได้ตั้งใจจะไปตกบ่อหรอกนะ เพราะเส้นทางนี้เป้นเส้นทางที่ปลาจะต้องผ่านเป็นปกติอยู่แล้ว ถ้าหากไม่มีใครขุดบ่อรอดักไว้ ไฉนปลาจะตกบ่อได้เล่า และปลาเองก็ชะล้าใจด้วยการแถกตัวไปหรือกระโดดไปโดยไม่ดูตาม้าตาเรือ คิดว่าไม่มีอันตรายรออยู่นั้นเอง บางตัวต้องตายคาบ่อ บางตัวเรี่ยวแรงยังดีต้องดิ้นรนเจียนตายกว่าจะเอาตัวรอดมาได้....
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔